اِحیایِ روان اِحیایِ زندگی
افسردگی انواع مختلفی داشته و هرکدام از این اختلالات علائم خاصی را ایجاد میکنند. ویژگیهایی مانند احساس غم و اندوه، تغییرات در اشتها، تغییرات خواب، مشکل در انجام فعالیتهای عادی و عدم تمرکز از نشانههای افسردگی هستند. به نقل از clevelandclinic در رابطه با علت و عوامل خطر ابتلا به انواع افسردگی:افسردگی میتواند هر فردی را بدون توجه به سن، جنسیت یا شرایط تحت تاثیر قرار دهد. حدود ۱۶ میلیون آمریکایی هرساله افسردگی را تجربه میکنند. زنان ممکن است بیشتر از مردان افسردگی را تجربه کنند. ژنتیک یا سایر شرایط سلامتی احتمال ابتلا به حداقل یک دوره افسردگی را در طول زندگی افزایش میدهد. در ادامه به بررسی چند نوع از اختلالات افسردگی که شامل علائم و هشدارهای آن ها است و درمان هایی که در این خصوصو استفاده می شود می پردازیم.
۱. افسردگی اساسی یا شدید (MDD):یکی از انواع شایع افسردگی در جوامع مختلف، افسردگی اساسی یا افسردگی ماژور است. اگر روانشناس از واژه افسردگی بالینی استفاده کرده است، منظور همین اختلال افسردگی اساسی است. علائم مربوط به این اختلال در تمام ساعات روز و هر روز همراه شخص است. ممکن است شخص بیمار بهترین خانواده، بهترین شغل و بالاترین درآمدها را داشته باشد، اما دچار این نوع افسردگی شود. شخص برای بروز علائم افسردگی شدید ممکن است حتی دلیلی نیز نداشته باشد.
ویژگیها و علائم اصلی افسردگی اساسی یا شدید (MDD):شامل موارد زیر است.
حالت افسردگی،عدمعلاقه به فعالیتهاییکه قبلا از آن لذت برده میشد،تغییر در وزن،تغییرات در اشتها،تغییر در خواب،خستگی،احساس بیارزشی و گناه،مشکل در تمرکز، مشکلات حافظه و عدم توانایی تصمیمگیری،نگرانی و اضطراب مداوم،افکار مربوط به مرگ و خودکشی،گاهی ممکن است شخص در تمام طول زندگی خود این علائم را تجربه کند؛ اما در برخی بیماران افسردگی اساسی بهصورت دورهای ظاهر میشود. درهرصورت این ویژگیها میتوانند روی زندگی و عملکرد شخص تاثیر زیادی داشته باشند.
درمان افسردگی اساسی یا شدید (MDD):
هیچ راهی برای پیشگیری از افسردگی شدید وجود ندارد، اما تشخیص زودهنگام آن می تواند کمک کننده باشد. درمان می تواند هم علائم را کاهش دهد و هم به جلوگیری از بازگشت بیماری کمک کند. مفیدترین درمان ترکیبی از روان درمانی و دارو است. معمولاً ابتدا مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) تجویز می شوند. آنها شامل فلوکستین (پروزاک)، سرترالین (زولوفت)، پاروکستین (پاکسیل)، سیتالوپرام (سلکسا) و اسیتالوپرام (لکساپرو) هستند. به طور کلی، مصرف آنها نسبتاً آسان است و در مقایسه با نسلهای قبلی داروهای ضد افسردگی، نسبتاً ایمن هستند. یکی از شایع ترین عوارض جانبی کاهش لذت جنسی و تاخیر در ارگاسم است.
سایر داروهای ضد افسردگی موثر عبارتند از بوپروپیون (ولبوترین)، ونلافاکسین (افکسور)، میرتازاپین (رمرون) و دولوکستین (سیمبالتا).کلاس های قدیمی تر داروهای ضد افسردگی، ضد افسردگی های سه حلقه ای و مهارکننده های مونوآمین اکسیداز، هنوز در حال استفاده هستند. آنها به اندازه درمان های جدیدتر موثر هستند و زمانی که فردی به درمان های دیگر به خوبی پاسخ نداده است، می توانند بسیار مفید باشند.
معمولاً حداقل دو تا شش هفته مصرف هر نوع داروی ضد افسردگی طول می کشد تا بهبودی حاصل شود. ممکن است چندین آزمایش لازم باشد تا بهترین دارویی را پیدا کنید. هنگامی که داروی مناسب پیدا شد، ممکن است چند ماه طول بکشد تا دوز مناسب پیدا شود و اثر مثبت کامل دیده شود. گاهی اوقات دو داروی ضد افسردگی مختلف با هم استفاده می شود. یا یک تثبیت کننده خلق و خو، مانند لیتیوم (فروش با چندین نام تجاری) یا اسید والپروئیک (Depakene، Depakote) اضافه می شود. اگر علائم روان پریشی وجود داشته باشد، پزشک ممکن است یک داروی ضد روان پریشی تجویز کند. به عنوان مثال می توان به هالوپریدول (Haldol)، ریسپریدون (Risperdal)، زیپرازیدون (Geodon)، آریپیپرازول (Abilify) و اولانزاپین (Zyprexa) اشاره کرد.
تعدادی از تکنیکهای رواندرمانی بسته به علل افسردگی، در دسترس بودن خانواده و سایر حمایتهای اجتماعی، و سبک شخصی و ترجیحات، مفید هستند. تکنیکی به نام رفتار درمانی شناختی طراحی شده است تا به فرد افسرده کمک کند تفکر منفی را تشخیص دهد و تکنیک هایی را برای کنترل علائم آموزش می دهد. رواندرمانی روانپویشی، بینشمحور یا رواندرمانی بینفردی میتواند به افراد افسرده کمک کند تا تعارضات در روابط مهم را حل کنند یا تاریخچه پشت علائم را کشف کنند. اگر از افسردگی رنج می برید، از آموزش خود در مورد این بیماری سود خواهید برد. همچنین میتوانید از پشتیبانیهایی که ممکن است در جامعه شما موجود است استفاده کنید.گزینههای افسردگی شدید یا مداوم علیرغم داروهای معمول شامل درمان تشنج الکتریکی (ECT)، کتامین و تحریک پزشکی ترانس کرانیال است.
داروهای ضد افسردگی و خطر خودکشی: FDA که سازمان غذا و دارو است و یکی از نهادهای وابسته به وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحدهی آمریکا میباشد،از تولیدکنندگان داروهای ضد افسردگی میخواهد تا در برچسب محصولات خود یک هشدار به اصطلاح “جعبه سیاه” را درج کنند. هدف از این هشدار رفع این نگرانی است که – فقط برای کودکان، نوجوانان و بزرگسالان جوان – داروهای ضد افسردگی ممکن است خطر خودکشی را افزایش دهند. این مشکل در کانون تحقیقات باقی مانده است، اما تفسیر شواهد همچنان دشوار است. بسیاری از متخصصان نگران هستند که این هشدار بر درمان ضد افسردگی تأثیر منفی داشته باشد. خطر این است که پزشکان و بیماران هر دو می توانند از یک مداخله مفید اجتناب کنند. وقتی افسردگی درمان نشود، خطر خودکشی بالا می رود. به طرز متناقضی، ممکن است این برچسب زدن افراد بیشتری را در معرض خطر خودکشی قرار دهد.
۲. افسردگی مداوم یا دیستایمیا (PDD):علائم مربوط به افسردگی مداوم در مدتزمان طولانی (معمولا بیشتر از دو سال) ادامه دارد. علائم میتواند خفیف، متوسط یا شدید باشد. اما بهاندازه افسردگی اساسی احساس نمیشود. شاید بیمار برای مدت کوتاهی بهعنوانمثال دو ماه یا کمتر، بهبود پیدا کند و پس از این مدت دوباره علائم ظاهر شوند. به دلیل طولانی بودن دوره بیماری، به آن اختلال افسردگی مزمن هم گفته میشود. PDD می تواند برای هر فردی در هر سنی اتفاق بیفتد. در واقع، 3 درصد یا بیشتر از جمعیت ایالات متحده آن را در مقطعی از زندگی خود تجربه می کنند. PDD در زنان و در افرادی که بستگانی با همین بیماری دارند شایع تر است.
درمان افسردگی مداوم: موثرترین درمان برای PDD ترکیبی از داروها و گفتگو درمانی یا مشاوره است.داروهای ضد افسردگی داروهای تجویزی هستند که می توانند افسردگی را تسکین دهند. انواع مختلفی از داروها برای درمان افسردگی وجود دارد . پرکاربردترین ها به دو دسته کلی تقسیم می شوند:مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs).مهارکننده های بازجذب سروتونین- نوراپی نفرین (SNRIs).ممکن است لازم باشد قبل از اینکه تفاوتی را احساس کنید به مدت یک ماه یا بیشتر دارو مصرف کنید. اطمینان حاصل کنید که مصرف دارو را دقیقاً همانطور که ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما تجویز کرده است ادامه دهید. حتی اگر عوارض جانبی دارید یا احساس بسیار بهتری دارید، قبل از صحبت با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود را متوقف نکنید.مشاوره همچنین می تواند به مدیریت PDD کمک کند. یک نوع درمان، درمان شناختی رفتاری (CBT) ، اغلب برای افسردگی مفید است. یک درمانگر یا روانشناس به شما کمک می کند تا افکار و احساسات و نحوه تأثیر آنها بر اعمال شما را بررسی کنید. CBT می تواند به شما کمک کند افکار منفی را بیاموزید و تفکر مثبت بیشتری ایجاد کنید.
مهمترین علائم افسردگی مداوم عبارتاند از:احساس غم و اندوه،بیعلاقگی به فعالیتهایی که قبلا از آن لذت فرد لذت میبرد. سایر علائم به شرح زیر است؛عصبانیت و تحریکپذیری،احساس گناه،عزتنفس پایین،مشکلات خواب،خوابیدن زیاد،احساس ناامیدی،خستگی و کمبود انرژی،تغییرات در اشتها،مشکل در تمرکز،ناتوانی در احساس شادی،کنارهگیری از اجتماع میباشد.گاهی ممکن است یک شخص در افسردگی مداوم دورههایی از افسردگی اساسی را هم تجربه کند. به این حالت افسردگی مضاعف میگویند. ازآنجاییکه علائم افسردگی مزمن برای سالهای طولانی ادامه پیدا میکند، ممکن است شخص متوجه آنها نشده و این ویژگیها را بخشی از زندگی عادی بداند.
۳. افسردگی مانیک یا دو قطبی:افرادی که دچار افسردگی در اختلال دوقطبی هستند، در دورههایی دچار خلقوخوی غیرطبیعی به نام شیدایی یا هیپومانیا میشوند. در این دوره شخص بسیار خوشحال است. گاهی ممکن است علائم بهقدری شدید باشند که شخص در بیمارستان بستری شود. بیشتر افراد مبتلا به این اختلال در دورههایی افسردگی اساسی را هم تجربه میکنند
.این بیماران ممکن است علائم زیر را داشته باشند.خستگی، بیخوابی و بیحالی،درد غیرقابلتوضیح و بیقراری روانی حرکتی،ناامیدی،ازدستدادن عزتنفس،تحریکپذیری و اضطراب،بلاتکلیفی و بینظمی.در موارد شدید افسردگی دوقطبی ممکن است شخص دچار توهم و هذیان شود. گاهی هم بیمار دورههای مختلط را تجربه میکند. در این شرایط علائم شیدایی و افسردگی با هم ظاهر میشوند.
رویکردهای درمانی افسردگی مانیک: اشکال اختلال دوقطبی را دارند، کمک کند. یک برنامه درمانی مؤثر معمولاً شامل ترکیبی از دارو درمانی و روان درمانی است که گفتار درمانی نیز نامیده می شود.اختلال دوقطبی یک بیماری مادام العمر است. اپیزودهای شیدایی و افسردگی معمولاً با گذشت زمان بازمیگردند. بین دورهها، بسیاری از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی بدون تغییرات خلقی هستند، اما برخی از افراد ممکن است علائم طولانی مدت داشته باشند. درمان طولانی مدت و مداوم می تواند به افراد در مدیریت این علائم کمک کند.
دارودرمانی افسردگی مانیک:
برخی از داروها می توانند به مدیریت علائم اختلال دوقطبی کمک کنند. برخی از افراد ممکن است نیاز داشته باشند که داروهای مختلف را امتحان کنند و با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود برای یافتن داروهایی که بهترین کار را دارند، همکاری کنند.
رایج ترین انواع داروهایی که درمانگران تجویز می کنند شامل تثبیت کننده های خلق و خو و آنتی سایکوتیک های غیر معمول است. تثبیتکنندههای خلق و خو مانند لیتیوم یا والپروات میتوانند به پیشگیری از اپیزودهای خلقی یا کاهش شدت آن کمک کنند. لیتیوم همچنین می تواند خطر خودکشی را کاهش دهد. ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی ممکن است داروهایی را که خواب یا اضطراب را هدف قرار می دهند به عنوان بخشی از برنامه درمانی بگنجانند.
اگرچه افسردگی دوقطبی اغلب با داروهای ضدافسردگی درمان میشود، اما باید یک تثبیتکننده خلق نیز مصرف کرد.از آنجایی که افراد مبتلا به اختلال دوقطبی بیشتر از زمانی که دچار شیدایی یا هیپومانیا هستند، به دنبال کمک هستند، بنابراین برای ارائهدهندگان مراقبتهای بهداشتی مهم است که تاریخچه پزشکی دقیقی تهیه کنند تا اطمینان حاصل شود که اختلال دوقطبی با افسردگی اشتباه گرفته نمیشود.افرادی که دارو مصرف می کنند باید:برای درک خطرات و مزایای دارو با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی آنها صحبت کنید.به ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود در مورد داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه یا مکمل هایی که قبلاً مصرف می کنند، اطلاع دهید.
هر گونه نگرانی در مورد عوارض جانبی را فوراً به یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی گزارش دهید. ممکن است پزشک نیاز به تغییر دوز داشته باشد یا داروی دیگری را امتحان کند.به یاد داشته باشید که داروهای اختلال دوقطبی باید به طور مداوم، طبق تجویز، مصرف شود، حتی زمانی که فرد احساس خوبی دارد.
مهم است که قبل از قطع داروی تجویز شده با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی صحبت کنید. قطع ناگهانی دارو ممکن است منجر به بدتر شدن علائم یا بازگشت آن شود. شما می توانید اطلاعات اولیه در مورد داروها را در صفحه وب داروهای NIMH بیابید . آخرین هشدارهای دارویی، راهنماهای داروی بیمار، و اطلاعات مربوط به داروهای جدید تایید شده را در وب سایت سازمان غذا و دارو (FDA) بخوانید.
روان درمانی در افسردگی مانیک:
روان درمانی که گفتار درمانی نیز نامیده می شود، می تواند بخشی موثر از درمان برای افراد مبتلا به اختلال دوقطبی باشد. روان درمانی اصطلاحی برای تکنیک های درمانی است که هدف آن کمک به افراد در شناسایی و تغییر احساسات، افکار و رفتارهای نگران کننده است. این نوع درمان می تواند حمایت، آموزش و راهنمایی برای افراد مبتلا به اختلال دوقطبی و خانواده های آنها فراهم کند.
درمان شناختی رفتاری (CBT) یک درمان مهم برای افسردگی است و CBT که برای درمان بی خوابی اقتباس شده است، می تواند به ویژه به عنوان بخشی از درمان افسردگی دوقطبی مفید باشد.
درمان همچنین ممکن است شامل درمان های جدیدتری باشد که به طور خاص برای درمان اختلال دوقطبی طراحی شده اند، از جمله درمان ریتم بین فردی و اجتماعی (IPSRT) و درمان خانواده محور.
برخی از افراد ممکن است درمان های دیگری را برای مدیریت علائم دوقطبی خود مفید بدانند:
الکتروشوک درمانی (ECT) یک روش تحریک مغز است که می تواند به تسکین علائم شدید اختلال دوقطبی کمک کند. ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی ممکن است ECT را زمانی در نظر بگیرند که بیماری فرد پس از درمان های دیگر بهبود نیافته باشد، یا در مواردی که نیاز به پاسخ سریع دارند، مانند افرادی که در معرض خطر خودکشی یا کاتاتونیا (وضعیت عدم پاسخگویی) هستند.
تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال مکرر (rTMS) نوعی تحریک مغزی است که از امواج مغناطیسی برای تسکین افسردگی در طی یک سری جلسات درمانی استفاده می کند. اگرچه rTMS به اندازه ECT قدرتمند نیست، اما نیازی به بیهوشی عمومی ندارد و خطر اثرات منفی بر حافظه و تفکر پایین است.
نور درمانی بهترین درمان مبتنی بر شواهد برای اختلال عاطفی فصلی (SAD) است و بسیاری از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی بدتر شدن فصلی افسردگی یا SAD را در زمستان تجربه میکنند. نور درمانی همچنین ممکن است برای درمان اشکال کمتر بدتر شدن فصلی افسردگی دوقطبی استفاده شود.بر خلاف روان درمانی خاص و درمان های دارویی که از نظر علمی برای بهبود علائم اختلال دوقطبی ثابت شده است، رویکردهای سلامت مکمل برای اختلال دوقطبی، مانند محصولات طبیعی، بر اساس دانش یا شواهد فعلی نیستند. برای اطلاعات بیشتر به وب سایت مرکز ملی سلامت تکمیلی و یکپارچه مراجعه کنید.